Qərb ölkələri üzrə Regionşünaslıq kafedrasının 14.02.2025 tarixli Iclası (Protokol № 7 )  ilə  təsdiqlənmişdir Kafedra müdiri                 Prof. S. F. Əliyeva

 

 

Fənn Sillabusu

Fənnin adı:	Böyük Britaniyada informasiya siyasəti	Akademik yarım il:	II
Fənnə ayrılan saatlar:	45	Tədris forması:	əyani
Fənnin krediti:	4	Fənn müəllimi:	Ülviyyə Hüseynova
Dil səviyyəsi/Fakültə	Beynəlxalq Münasibətlər və Regionşünaslıq
Qrup: Dərs saatları:	361ab	Məsləhət saatları	II və III günlər 11:30
Fənn üzrə bölmə rəhbəri:	Hüseynova Ülviyyə	Fənn müəlliminin e-poçt ünvanı	[email protected]
Tərtib etdi: Müəllimin adı, soyadı, ata adı :	Hüseynova Ülviyyə	İmza  :

 

Fənnin təsviri

            İnkişaf edən dünyamızda informasiyanın əldə olunması,ötürülməsi,təqdimi kimi proseslər sahəsində sürətlə inkişaf gedir. Hazırda qlobal informasiya cəmiyyəti formalaşmaqdadır. Bu cəmiyyətdə informasiya və biliklər ən mühüm resurs və əsas əmtəədir. Vətəndaşların, cəmiyyətin və dövlətin həyatında informasiyanın və informasiya texnologiyalarının rolunun artması ilə informasiya təhlükəsizliyi dövlətin, cəmiyyətin və şəxsiin təhlükəsizliyinin təmin edilməsinin əsas istiqamətlərindən birinə çevrilir. Yeni dünyanın siyasi reallıqlarından biri informasiya müharibəsinin güclənməsidir. Kütləvi informasiya vasitələri inkişaf etdikcə informasiyanın ötürülməsi imkanları çoxalmışdır. Məhz bu baxımdan informasiya həm də hər bir siyasi güc mərkəzinin informasiya mühitinin qorunmasının başlıca vasitəsidir. Bu başlıca vəzifələr informasiya cəmiyyətdə müxtəlif yollarla və vasitələrlə həyata keçirilir.Butün bunlar, regionşünaslıq ixtisasları üzrə tədris prosesində ixtisas ölkələrinin informasiya siyasətlərinin əsaslarının tədrisinin zəruri olduğunu göstərir. Təqdim olunan “MŞA-da da informasiya siyasəti” kursunun sillabusu Azərbaycan Dillər Universiteti Qərb ölkələri üzrə Regionşünaslıq kafedrasının xüsusiyyətləri nəzərə alınaraq hazırlanmışdır. Kafedrada MŞA ölkələri üzrə mütəxəssis hazırlığı həyata keçirilir. Bu baxımdan MŞA-da İnformasiya Siyasəti fənninin məqsədi, informasiya siyasətinin mahiyyətini, informasiyanın cəmiyyətə təsirini aşılamaqla yanaşı ,həm də tələbələrə MŞA-da media tarixi, növləri və medianın cəmiyyətdəki rolu, eləcə də mediyanın informasiya siyasətinin aparıcı qüvvəsi kimi rolundan geniş məlumat təqdim edir.

Şərtlər

“MŞA-da informasiya siyasəti” fənninin daha ətraflı öyrənilməsi üçün azərbaycan və ingilis dilindəki material və ədəbiyyatlar daha produktiv və məqsədəuyğun şəkildə istifadə edilməlidir.

Fənnin məqsədi

                       “MŞA-da informasiya siyasəti” kursunun məqsədi ilk əvvəl informasiyanın yaranması, ötürülməsi, inkişafı prosesinin ümumi mənzərəsini vermək, MŞA ölkələrinin həyata keçirdiyi informasiya siyasətini işıqlandırmaq, onun gələcək perspektivlərini göstərmək, nəzəri və təcrübi fəaliyyətdə ondan yararlı bir şəkildə istifadəyə imkan yaratmaqdan ibarətdir. Kursu bitirən tələbələr MŞA ölkələrinin informasiya siyasətinin görünən və görünməyən tərəflərini öyrənməklə yanaşı, peşəkar jurnalistikanın bir sıra sirlərinə də yiyələnmiş olacaqlar. Tədris olunan fənnin  məqsədlərindən biri də tələbələrə onların gələcək fəaliyyətlərində yararlı olacaq bilik və bacarıqları öyrətmək, onları sosial həyatda daha fəal iştirak etməyə cəsarətləndirməkdir

Fənnin sonunda tələbə aşağıdakı kompetensiyalara yiyələnməlidir:

PK 13 – Karyera barədə ilkin anlayışları, karyera inkişaf fəaliyyətlərini, iş müsahibəsinə hazırlıq prosedurlarını və müsahibə texnikalarına yiyələnir, iradə, motivasiya və pozitiv düşüncə, işgüzar etika qaydalarını müəyyənləşdirir;

PK 14 – Vaxtın effektiv idarə edilməsini, stres menecmentini, kreativ, tənqidi və analitik düşüncə formalarını müəyyən edir, problem həll etmə və qərarvermə texnikalarına, natiqlik bacarıqlarına sahib olur, komanda işinin qurulmasının və liderlik prinsiplərini mənimsəyir;

PK 15 – Layihələrin hazırlanması, idarə edilməsində iştirak edir, iş həyatında şifahi və yazılı kommunikasiya vasitələrindən istifadə edir;

PK 16 – Media materialları ilə işləyir, müəyyən mövzular üzrə araşdırmalar aparır, materiallar toplayır, ümumiləşdirir və nəticə çıxarır.

 

İxtisas proqramının təlim nəticələri

PTN 1. Yüksək yaradıcı və tənqidi təfəkkürə, yazılı və şifahi nitq vərdişlərinə, liderlik qabiliyyətinə yiyələnir;

PTN 3. Regionda baş verən hadisə, proses və təzahürləri təhlil edərkən bu sahədə öyrəndiyi tarixi bilikləri tətbiq edir, müasir siyasi proseslərlə bağlı irəli sürdüyü fikirləri arqumentləşdirmək üçün beynəlxalq münasibətlər və region tarixindən mənimsədiyi bilikləri istifadə edir;

PTN 10. Öyrənilən regionun mədəni-tarixi, sosiomədəni, etnomədəni və svilizasiyanın inkişafının xüsusiyyətlərinə dair informasiyanı təhlil edir.

Fənn üzrə təlim nəticələri

Kursun sonunda öyrənənlər aşağıdakılara nail olacaqlar:

a)       Tələbə MŞA ölkələrinin informasiya siyasəti  fənninin pred­meti, məq­sədi və vəzifələri, informasiya siyasəti ilə bağlı ifadələrin, terminlərin düzgün interpretasiyası, informasiya siyasətinin mahiyyəti və məzmununu haqqında məlumatlanır;

b)      Tələbə informasiya siyasətinin tarixi inkişaf mərhələlərinin və formalarının analiz edir;

c)       Tələbə MŞA ölkələrinin informasiya siyasətinn  tarixi- hüquqi bazasını araşdırır;

d)      Tələbə MŞA-da mətbuat, radio və televiziyanın inkişafı ilə bağlı dərindən məlumatlanır və təcrübədə tətbiqinə səy göstərır;

e)       Tələbə qloballaşmanın  MŞA ölkələrinin informasiya siyasətinin istiqamətlərinə təsirlərini müəyyənləşdirir;

f)       Tələbə MŞA ölkələrinin və Azərbaycan Respublikasının informasiya siyasətində oxşar və fərqli cəhətlərini müqayisəli təhlil edir.

 

Qiymətləndirmə meyarları və mərhələləri

Təhsilalanların imtahana qədər topladığı bal 50 (bal), İmtahanda topladığı bal 50 bal olaraq hesablanır.

                                                            Dərslərdə aktiv iştirak (cari qiymətləndirmə) 20 bal

                                                            Kollokvium (cari qiymətləndirmə) 10 bal

                                                           Sərbəst iş 10 bal

                                                           Davamiyyət  10 bal

                                                            İmtahan (aralıq qiymətləndirmə) 50 bal

                                                         

İmtahan (aralıq qiymətləndirmə) Aralıq qiymətləndirmə kursun sonunda aparılır.

Qiymətləndirmə sistemi/meyarları

İmtahan yazılı formada təşkil olunur. Hər bilet 5 sualdan ibarət olur. Suallar 10 ballıq qiymətləndirmə əsasında aparılır. Hər suala maksimum 10 bal verilir.

Qeyd: Tələbənin imtahandan topladığı balın miqdarı 17-dən az olmamalıdır.

 

Semestr nəticəsinə görə qiymətləndirmə

Tələbənin yekun biliyi maksi­mum 100 balla qiy­mət­lən­di­ri­lir. Bundan maksimum 50 balı tələbə se­mestr ərzində, maksimum 50 balı isə im­tahanda toplayır.

Fənn üzrə semestr ərzində top­lanmış balın yekun miqdarına gö­rə tələbənin biliyi Avropa Kredit Transfer Sisteminə (AKTS) görə aşağıdakı kimi qiy­mət­ləndirilir:

 

Ballar	Qiymət	Hərfi işarəsi
0-50	Qeyri-kafi	F
51-60	Qənaətbəxş	E
61-70	Kafi	D
71-80	Yaxşı	C
81-90	Çox yaxşı	B
91-100	Əla	A

Qiymətləndirmənin komponentləri

Cari qiymətləndirmə

Tələbələr tədris zamanı plana uyğun olaraq əvvəlcədən verilmiş materialları oxumalı, müəllimin verdiyi mühazirə və əsas ədəbiyyatdan savayı əlavə mənbələrə müraciət edərək müstəqil araşdırma nəticəsində məşğələlərə aktiv şəkildə hazırlaşmalıdır. Əvvəlki mövzulara aid suallara cavab verməli və tədris müddətində aparılan müzakirələrdə fəal iştirak etməlidirlər.

Cari qiymətləndirmə ADU-nun Elmi şurasının 28 fevral 2024-cü il tarixli qərarı ilə təsdiqlənmiş “Tələbə nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi haqqında” təlimata uyğun meyarlar əsasında qiymətləndirilir.

Qeyd: “Tələbə nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi haqqında” sillabusun sonunda əksini tapıb.

 

Kollokvium

 

Kollokvium 7-11 aprel tarixlərində, tədris semestrinin VIII həftəsi ərzində keçirilir. Qiymətləndirilmə test tapşırıqları, quiz və açıq sual formasında olur. Semestr boyu tələbələr bir kollokvium verir və 10 bal qazanır.

Kollokvium mövzuları:

1.       Informasiya inqilabları

2. İnformasiya erasının xüsusiyyətləri
3. Cəmiyyətin informasiyalaşdırlması
4. Media ictimaiyyətlə əlaqə vasitəsi kimi
5. Mediyanın tənzimlənməsi: media modelləri və nəzəriyyələri
6. İnfoimperializmin mahiyyəti
7. Mediyanın seçki prosesinə təsiri
8. İnformasiya inqilablarının səciyyəvi xüsusiyyətləri
9. Medianın müharibə və münaqişələrdə rolu
10. KİV-in mənəvi dəyərlərə təsiri
11. Mediyada  reklam təbliğat və təşviqat vasitəsi kimi
12. Mediyada film təbliğat və təşviqat vasitəsi kimi
13. Mediyanın münaqişələrə təsiri
14. Xəbərin ümumi xarakteristikası

15.   Xəbərin növləri və mənbələri

 

Davamiyyət gözləntiləri və dərsdə fəal iştirak

Tələbələr tədris prosesinə ciddi yanaşmalı, gecikməməli və üzürsüz səbəbdən dərs buraxmamalıdırlar.  Fənnə ayrılan saatların 25%-dən çoxunda iştirak etməyən tələbə imtahana buraxılmır.

Sərbəst iş

Sərbəst işlər kiçik 6-8 səhifə həcmində ətraflı araşdırma şəkildə hazırlanmalı və şifahi cavab verilməlidir.Bundan savayı tələbələr kurs ilə əlaqədar münasib üslublu və məzmunlu kitab oxuya bilər. Kitablardan savayı informasiya siyasəti ilə əlaqədar sənədli filmlərin və realistik bədii filmlərin analizi də münasib variant kimi qəbul edilir. Qeyd edilən kitab və ya filmlərin seçilməsi və təsdiqi müəllimlə tələbənin qarşılıqlı məsləhətləşmələri və razılığı əsasında aparılır. Nəzərə çatdıraq ki, tələbənin istəyi ilə sərbəst iş üçün alternativ tapşırıqlar da müəyyən oluna bilər. Sərbəst işlər original olmalıdır. Plagiat yolverilməzdi!!!

Bütün sərbəst işlər 1 may 2025-ci il, saat 17:00 qədər təhvil verilməli və müəllimlə razılaşdırılan vaxt şifahi cavab verilməlidir. Tələbələr sərbəst işləri dərsdən kənar vaxtlarda, məsləhət saatları vaxtlarında təhvil verir.

Sərbəst iş üzrə mövzu nümunələri:

1.                MŞA ölkələrində əsas televiziya kanallarının inkişaf tarixi və fəaliyyət istiqamətləri

2.                İctimai yayım kompaniyalarının informasiya siyasətində rolu

3.                MŞA-da televiziya informasiya təminatçısı və ictimai rəyi formalaşdıran vasitə

kimi

4.                MŞA-da əsas xəbər agentlərinin yaranması, tarixi və əsas fəaliyyət istiqamətləri

5.                Ümumdünya xəbər agentliklərinin qloballaşma prosesində rolu

6.                MŞA-da yeni media konsepsiyaları

7.                MŞA ölkələrində seçki prosesində mediyanın əsas strategiyası

8.                MŞA-da yeni media şəraitinə keçidin dilemması: qəzet yoxsa internet yayımı?

9.                MŞA-da onlayn xəbər auditoriyasının əsas xüsusiyyətləri

10.            MŞA-da yeni və ənənəvi mediyanın informasiya siyasətində əsas rolu

Bütün sərbəst işlər 1 may 2025-ci il, saat 17:00 qədər təhvil verilməli və müəllimlə razılaşdırılan vaxt şifahi cavab verilməlidir. Tələbələr sərbəst işləri dərsdən kənar vaxtlarda, məsləhət saatları vaxtlarında təhvil verir.

.

Tədris və təlim metodları

Analiz, sintez, analogiya və müqayisə metodundan geniş istifadə edilməlidir. Deduktiv metoda istinadən ümumqəbul edilmiş yanaşma və konsepsiyaların konkret hallara tətbiq edib, mühüm əqlinəticələrə nail olmaq lazımdır. İnduktiv metoda istinad edərək retrospektiv bucaqdan empirik müşahidə nəticəsində müəyyən edilmiş faktların ümumiləşdirilərək yeni baxışa çevrilməsi zəruridir. Dərslərin interaktiv, müzakirə və kiçik konfrans formasında keçirilməsi məsləhətlidir. Kursun tədrisi zamanı əsasən interaktiv metodlarla, yanaşı digər metodlardan da istifadə ediləcək və bu metodlardan istifadə etməklə tələbələr tədris olunan materialları daha yaxşı mənimsəyəcəklər. Kursun tədrisi zamanı müxtəlif təqdimatlardan, film və videolardan istifadə ediləcək, müxtəlif oyunlar və yarışlar vasitəsi ilə tələbələrin bilikləri daha da möhkəmləndiriləcək, müxtəlif yazı işləri vasitəsilə onların fərdi düşünmə və ədəbiyyatla müstəqil işləmə bacarıqları inkişaf etdiriləcək.

 

Xüsusi qayğıya  ehtiyacı olan tələbələrlə iş

Şəxslərin sosiallaşması və cəmiyyətə uğurlu inteqrasiyasını həyata keçirmək üçün müvafiq metodlar seçir;

Ø Ətrafdakılarla əlverişli sosial əlaqələrin qurulmasına dəstək verir;

Ø Fərdi proqramı reallaşdırmaq üçün yeni təlim metodlarından müvafiq şəkildə istifadə edir;

Ø Dərs materiallarının daha sadə və asan anlaşılan şəkildə təqdim edilir;

Ø Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan tələblərin qiymətləndirilməsi zamanı xüsusi yanaşmalar tətbiq edir;

Ø Yüksək akademik göstəriciləri olan tələbələrə onların öz təşəbbüsləri əsasında əlavə məsləhət saatları təyin edir.

 

İstifadə olunacaq resurslar (Elektron/Yükləmələr/Əlavə materiallar)

Semestr ərzində keçirilən mövzuların planları, təqdim ediləcək prezentasiyalar, əsas və əlavə ədəbiyyat siyahısı tələbələrə e-mail vasitəsilə ötürüləcək.

 

Kursun qiymətləndirilməsi/Tələbə rəyləri

Kursun əvvəlində və sonunda təşkil ediləcək sorğu tələbələrin fənn və tədrisə münasibətini müəyyən etməyə yönəlmişdir. Tələbələrin tədris ilə bağlı rəyləri vacib əhəmiyyət kəsb edir, məsələyə aşağıdan baxış fokusunu təşkil edir və növbəti illərdə buraxılan səhvlərin təkrarlanmamasına, yeni innovativ ideyaların tətbiq edilməsinə şərait yaradır.

 

Ədəbiyyat siyahısı:

1.       James Gleick “The Information: A History, a Theory, a Flood"  2011

2.       Tim Wu "The Master Switch: The Rise and Fall of Information Empires"  2010

3.       Richard Stengel "Information Wars: How We Lost the Global Battle Against Disinformation and What We Can Do About It"  2019

4.       Shoshana Zubof "The Age of Surveillance Capitalism: The Fight for a Human Future at the New Frontier of Power"  2018

5.       P.W. Singer and Emerson T. Brooking "LikeWar: The Weaponization of Social Media" 2019

 

Saat/ Həftə	Modul/Bölmə/Fəsil	Təlim nəticələri	Oxu materialı	Tapşırıq
I həftə	1.“MŞA-da informasiya siyasəti” fənninin predmeti, məqsəd və vəzifələri                  2s. -Fənnin mahiyyəti haqqında ümumi məlumat -Fənnin predmeti və obyekti, məqsəd və vəzifələri -Fənnin paradiqması -MŞA-da İnformasiya Siyasəti fənninin  predmeti,məqsəd və vəzifələri.Kursun öyrənilməsinin zərurəti və əhəmiyyət.Kursun öyrənilməsinin prinsipləri(tarixilik, xronoloji ardıcıllıq, obyektivlik, elmilik, müasirlik) və mənbələri.İnformasiya.Kommunikasiya.Media anlayışı, medianın növləri	Fənnin və informasiya siyasəti araşdırmalarının predmeti, məqsədi və paradiqmasının müəyyənləşməsi   İnformasiya siyasəti ilə bağlı terminlər, ifadələr və bu anlayışların mənimsənilməsi	1. Harcup T., Journalism: Principles and Practice, 2. edt., 2009,pp. 122-130 2.Rudin R., Ibbotson T., An introduction to Journalism: Essential Techniques and Background Knowledge, Focal Press. 2005.pp.1-15. 3. Potter D. Müstəqil Jurnalistika üzrə məlumat kitabçası. Beynəlxalq İnformasiya Proqramları Bürosu, ABŞ Dövlət departamenti, 2006. 4. Hiebert R., Ungurait D., Bohn T., Unqurait, Bohn.red. Hamlet İsaxanlı. Kütləvi informasiya vasitələri. Müasir kommunikasiyaya giriş., Xəzər Universitetinin nəşri, 2005.	İnformasiyanın cəmiyyətdə rolu mövzusunda araşdırma
I-II Həftə	2. İnformasiya siyasətinin mahiyyəti və məzmunu          4s. -Sivilizasiyanın inkişaf mərhələləri və informasiya inqilabları. İnformasiya cəmiyyətinin hədəfləri və əsas xüsusiyyətləri. -İnformasiya cəmiyyətinə dair elmi nəzəri baxışlar. İnformasiya cəmiyyəti quruculuğuna dair beynəlxalq təcrübə. -İnformasiya siyasətinin həyata keçirilmə mərhələləri. Dövlət informasiya siyasətinin strukturunun tərkib hissələri: 1) texniki-texnoloji; 2) humanitar. Texniki-texnoloji hissə - cəmiyyətin   - Milli İnformasiya siyasəti: baza modeli və 3 əsas mərhələsi. 1)Milli İnformasiya siyasətində başlanğıc mərhələ:- milli informasiya siyasətinin hazırlanması:	İlk informasiya vasitələrinin inkişafı   Elmi nəzəri yanaşmaların təhlili     İnformasiyalaşdırmanın təsirlərinin təhlili	1. Harcup T., Journalism: Principles and Practice, 2. edt., 2009,pp. 122-130 2.Rudin R., Ibbotson T., An introduction to Journalism: Essential Techniques and Background Knowledge, Focal Press. 2005.pp.1-15. 3. Potter D. Müstəqil Jurnalistika üzrə məlumat kitabçası. Beynəlxalq İnformasiya Proqramları Bürosu, ABŞ Dövlət departamenti, 2006. 4. Hiebert R., Ungurait D., Bohn T., Unqurait, Bohn.red. Hamlet İsaxanlı. Kütləvi informasiya vasitələri. Müasir kommunikasiyaya giriş., Xəzər Universitetinin nəşri, 2005.	Milli informasiya siyasəti mövzunda araşdırma
III həftə	3. Informasiya siyasəti və milli təhlükəsizlik            4s.                                                                                                     -İnformasiya texnologiyaları sahəsində geriləmə və dünya informasiya məkanına daxil olmaq üçün mövcud manelər; -İnformasiya azadlığı əleyhinə yönəlmiş qəsdlər; -Dövlət sirlərinin aşkarlanmasına yönəlmiş qəsdlər; -İnformasiya sisteminə və ehtiyatlarına qarşı qəsdlər;	Təhdidlərin xarakterini təhlil edir   Informasiya təhlükəsizliyinin mahiyyətinin müəyyənləşdirir   Milli təhlükəsizliyin komponentlərinin müəyyənləşdirir	1. Harcup T., Journalism: Principles and Practice, 2. edt., 2009,pp. 122-130 2.Rudin R., Ibbotson T., An introduction to Journalism: Essential Techniques and Background Knowledge, Focal Press. 2005.pp.1-15. 3. Potter D. Müstəqil Jurnalistika üzrə məlumat kitabçası. Beynəlxalq İnformasiya Proqramları Bürosu, ABŞ Dövlət departamenti, 2006. 4. Hiebert R., Ungurait D., Bohn T., Unqurait, Bohn.red. Hamlet İsaxanlı. Kütləvi informasiya vasitələri. Müasir kommunikasiyaya giriş., Xəzər Universitetinin nəşri, 2005.	MŞA ölkələrinin milli informasiya təhlükəsizlik strategyası mövzusunda araşdırma
IV-V Həftə	4. MŞA-da informasiya siyasətinin inkişaf mərhələləri       4 s.   -MŞA-da informasiya ötürücülərinin inkişaf tarixi. nəticəsi olaraq cəmiyyətdə informasiyaya təlabatın artması. -Kütləvi informasiya vasitələrinin cəmiyyətdə əsas manipulyator vəzifə daşıması.            -XX əsrin 2-ci yarısında internetin inkişafı -MŞA-da informasiya siyasətini həyata keçirən birinci və ikinci dərəcəli  orqanlar, onların əsas funksiyaları və  öhdəlikləri.	Sosial, iqtisadi və siyasi dəyişikliklərin təsirlərinin müəyyənləşdirir   Media sənayesinin formalaşmasının xüsusiyyətlərini müəyyən edir     İnformasiya siyasətini icra edən orqanların səlahiyyətlərinin müəyyənləşdirir	1. Harcup T., Journalism: Principles and Practice, 2. edt., 2009,pp. 122-130 2.Rudin R., Ibbotson T., An introduction to Journalism: Essential Techniques and Background Knowledge, Focal Press. 2005.pp.1-15. 3. Potter D. Müstəqil Jurnalistika üzrə məlumat kitabçası. Beynəlxalq İnformasiya Proqramları Bürosu, ABŞ Dövlət departamenti, 2006. 4. Hiebert R., Ungurait D., Bohn T., Unqurait, Bohn.red. Hamlet İsaxanlı. Kütləvi informasiya vasitələri. Müasir kommunikasiyaya giriş., Xəzər Universitetinin nəşri, 2005.	Sovet İmperiyasının dağılmasından sonra MŞA ölkələrinin informasiya siyasəti strategiyası mövzusunda araşdırma
V-VI Həftə	5. MŞA-da  informasiya siyasətinin hüquqi normativ bazası    4s. - MŞA ölkərində məlumatın,şəxsi informasiyaların qorunması ilə bağlı Gizlilik aktının qəbul olunması. İnformasiya azadlığı ilə bağlı qəbul olunmuş aktlar.    Kommunikasiya sistemlərinin idarə olunması və tətbiqi ilə bağlı aktlar. Üzünüköçürmə, dizayn və patentlərl” haqqında  aktlar.Bütün bu aktlarım MŞA ölkələrinin informasiya siyasətində oynadığı rol. .	MŞA ölkəlrində informasiya aktlarıının mahiyyəti və müqayisəli təhlil edir	1. Harcup T., Journalism: Principles and Practice, 2. edt., 2009,pp. 122-130 2.Rudin R., Ibbotson T., An introduction to Journalism: Essential Techniques and Background Knowledge, Focal Press. 2005.pp.1-15. 3. Potter D. Müstəqil Jurnalistika üzrə məlumat kitabçası. Beynəlxalq İnformasiya Proqramları Bürosu, ABŞ Dövlət departamenti, 2006. 4. Hiebert R., Ungurait D., Bohn T., Unqurait, Bohn.red. Hamlet İsaxanlı. Kütləvi informasiya vasitələri. Müasir kommunikasiyaya giriş., Xəzər Universitetinin nəşri, 2005.	İnformasiyanın klassifikasiyası  mövzusunda araşdırma
VI-VII Həftə	6. MŞA-da informasiya təhlükəsizliyi       4 s. - MŞA-da informasiya təhlükəsizliyi  dövlətin informasiya siyasətinin tərkib hissəsi kimi. -XXI əsrdə MŞA ölkələrində informasiyanın konfidensiallığının pozulmasına yönələn təhlükələr. -MŞA-da informasiya təhlükəsizliyi siyasətinin əsas prinsipləri: gözlilik, bütövlük və əlçatanlıq. MŞA-da “Məlumatın qorunması” haqqında akt. “MŞA-da ümumi məlumatın qorunmasının nizamlanması” aktı və şəxsi məlumatlarla bağlı yeddi prinsip.	MŞA-da informasiya təhlükəsizliyinə əsas təhdidlərn müəyyənləşdirir   Müasir dövrdə MŞA-da informasiya təhlükəsilizliyinin əsas prinsiplərinin müqayisəli təhlil edir	1. Thomas Keln “ Radio, TV and Internet in Great Britain”.     London 2004, 2. Georgios Terzis European Media Governance National &   Regional       Dimensions,  2007 3. Uncertain Vision: Birt, Dyke and the Reinvention of the      BBC. London: Secker and Warburg.2006  4.  Harris, G. & Spark, D. Practical Newspaper Reporting (3rd  edition). Oxford: Focal Press 1997   5. Mühazirə mətni	MŞA ölkələrində informasiyanın qorunmasının hüquqi bazası mövzusuda araşdırma
VII-VIII Həftə	7. MŞA-da  informasiya siyasəti və mətbuat                   4s.                                     -Mətbuatın yaranması və inkişaf prosesi. İlk qəzetin çap olunması.Yeni çap texnologiyasının yaranması və mətbuatın inkişafına təsiri. Milli gündəlik və bazar günü qəzetləri -.Həftəlik, müntəzəm və gündəlik mətbuat -Media sənayesinin inkişafı. XX əsrin əvvəllərində media baronlarının yaranması. KOLLOKVİUM	MŞA-da ilk qəzetlərin nəşrində yaranan problemlərin araşdırır   Milli qəzetlərin xüsusiyyətlərinin müəyyənləşdirir	1. Thomas Keln “ Radio, TV and Internet in CEC”.  2004, 2. Georgios Terzis European Media Governance National &   Regional       Dimensions, , 2007 3. Uncertain Vision: Birt, Dyke and the Reinvention of the Secker and Warburg.2006  4. Mühazirə mətni	MŞA-da mətbuatın informasiya siyasətində rolu
IX həftə	8. MŞA-da informasiya siyasəti və radio                        4s.  -  MŞA-da radionun yaranması və inkişaf tarixi. MŞA-da yayımın dörd növü : peyklə yayım, elmi yayım, reklam, parlament və siyasi yayım.   -  Hökumət departamentlərinə və başqa ictimai agentliklərə aid məlumatları xarici ölkələrə çatdıran beynəlxalq radionun əsas fəaliyyət strukturu. - Milli radio kanallarının inkişafı və onların funksiyaları. MŞA-da  radio tezliklərinin  DAB Digital Radio yayımı ilə ötürülməsi. MŞA-da  qeyri-ticari və ticari xarakterli radio stansiyalar. MŞA-da yerli radioda təqdim olunan xəbərlərin xüsusiyyətləri. MŞA-da radionun təsir auditoriyası.	MŞA-da yayımın növlərinin müqayisəli təhlil edir   Milli radioların hökumət qarşısında hdəliklərini araşdırır   İctimai radionun xüsusiyyətlərini müəyyənləşdirir	1. Georgios Terzis European Media Governance National &    Regional       Dimensions, , 2007  2.  Harris, G. & Spark, D. Practical Newspaper Reporting (3rd      edition). Oxford: Focal Press 1997   5. Mühazirə mətni	İnformasiya əsrində radio informasiya ötrücüsü kimi mövzusunda araşdırma
X -XI həftə	9. MŞA-da  informasiya siyasəti və televiziya                    4s.                                      -XIX əsrin sonu XX  əsrin əvvəllərində televiziya texnologiyasının yaranması. MŞA-da əsas televiziya sahibkarları -İctimai korporasiyanın təqdim etdiyi televiziya xidmətləri. MŞA-da ictimai korporasiyaların  idarə edilməsi. MŞA-da müstəqil televiziya kanalları. MŞA ölkələrində regional televiziya şəbəkəsi  -MŞA ölkələrində yayım  aktlarının qəbul olunması.	MŞA-da özəl və ictimai sektorun inkişaf xüsusiyyətlərini müqayisəli təhlil edir   MŞA ölkələrindəa xəbər agentliklərinin beynəlxalq inteqrasiyasını müəyyən edir	1. Thomas Keln “ Radio, TV and Internet in CEC”.  2004, 2. Georgios Terzis European Media Governance National &   Regional       Dimensions, , 2007 3. Uncertain Vision: Birt, Dyke and the Reinvention of the Secker and Warburg.2006  4. Mühazirə mətni	MŞA ölkələrində elektron media və televiziya mübarizəsi
XI-XII həftə	10. MŞA-da  internet şəbəkəsi və informasiya təhlükəsizliyi siyasəti             4s.                                             Rəqəmsal medianın inkişafına təsir edən faktorlar. Jurnalistikanın ənənəvi formaları ilə yanaşı, qeyri-ənənəvi formasının yaranması və inkişafı. Ştatdan kənar (freelance) jurnalistlərin formalaşması. Bu jurnalistlərin fəaliyyət sferaları.    İnternetin yaranma tarixi və inkişafı (1960).  MŞA-da online medianın inkişafı. Qəzet, jurnal, radio və televiziya stansiyalarının internet vasitəsi ilə yayımlanması.Online xəbərin yaranması və auditoriyanın yaş xüsusiyyəti.Online xəbərə görə ödəmə.Texnofillər və xəbər.	İnternetin meydana gəlməsi və sosial mediyanın inkişafı analiz edir   Sosial mediyanın təsirlərini müəyyənləşdirir   MŞA ölkələrində sosial media istifadəçilərinın kateqoriyalarını müəyyənləşdirir	1. Thomas Keln “ Radio, TV and Internet in CEC”.  2004, 2. Georgios Terzis European Media Governance National &   Regional       Dimensions, , 2007 3. Uncertain Vision: Birt, Dyke and the Reinvention of the Secker and Warburg.2006  4. Mühazirə mətni	MŞA ölkələrində informasiya təhlükəsizliyi strategiyalarının müqayisəsi mövzusunda araşdırma
XIII-XIV həftə	11. MŞA-da informasiya siyasəti sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq                    4s.                                          -İnformasiya siyasəti və kibertəhlükəsizliyin gücləndirilməsi məqsədilə Avropa İttifaqı ölkələri arasında qrşılıqlı inkişaf proqramları və strategiyaları. Sovet İmperiyasıın dağılmasının MŞA ölkələrinin  kibertəhlükəsizlik siyasətinə təsiri. Beynəlxalq əməkdaşlıqda MŞA ölkələrinin informasiyanın qorunmasında və ötrülməsində müəyyən etdiyi standartlar. Tam məxfi və məxfi məlumatların ötrülməsində və qorunmasında MŞA ölkələrinin müəyyənləşdirdiyi prinsiplər. Informasiya texnologiyalarının təkmilləşdirilməsi məqsədilə beynəlxalq əməkdaşlıq..  .	Qarşılıqlı inkişafa təkan verən potensial fürsətlər və əməkdaşlığa maneə yaradan təhükələrin əsas xüsusiyyətlərini müəyyənləşdirir     Beynəlxalq  əməkdaşlığın  informasiya siyasətinə təsirlərini müəyyənləşdirir   İnformasya siyasəti idarəçiliyində beynəlxalq təcrübənin tətbiqini araşıdırır	1. Thomas Keln “ Radio, TV and Internet in CEC”.  2004, 2. Georgios Terzis European Media Governance National &   Regional       Dimensions, , 2007 3. Uncertain Vision: Birt, Dyke and the Reinvention of the Secker and Warburg.2006  4. Mühazirə mətni	İnformasiya siyasəti və beynəlxalq əməkdaşlıq mövzusunda araşdırma
XV həftə	12. MŞA-da və Azərbaycanda informasiya siyasətinin müqayisəli təhlili                         3s.                        -MŞA ölkələri və Azərbaycanda informasiya siyasətinin tarixi inkişaf mərhələlərinin müqayisəsi. MŞA ölkələri və Azərbaycanda informasiya siyasətinin əsas strategiyalarının müqayisəli təhlili.. Texnoloji inkişafın kibertəhlükəsizlik siyasətinə təsirləri MŞA ölkələri və Azərbaycanın müqayisəsində.MŞA ölkələri və Azərbaycanda KİV-in fəaliyyətinin və tənzimlənməsinin müqayisəli təhlili. MŞA ölkələri və Azərbaycanda KİV-in auditoriyaya təsirlərinin müqayisəli təhlili. MŞA ölkələri informasiya siyasəti təcrübəsi.	MŞA ölkələri və Azərbaycanda informasiya təhlükəsizliyi siyasətinin müqayisəli təhlili, əsas hədəf və təhlükələri müəyyənləşdirir   Azərbaycan və MŞA ölkələria arasında xəbər agentlikləri çərçivəsində əməkdaşlığın araşdırır	1. Thomas Keln “Radio, TV and Internet in CEC”.  2004, 2. Georgios Terzis European Media Governance National &   Regional       Dimensions, ,2007 3. Uncertain Vision: Birt, Dyke and the Reinvention of the Secker and Warburg.2006  4. Mühazirə mətni	MŞA ölkələri və Azərbaycan arasında informasiya təhlükəsizliyi sahəsində təcrübə paylaşımı mövzusunda araşdırma
	Cəmi		45saat

 

Qeyd: Hörmətli tələbə, deyilən mühazirə və sizə təqdim olunan uyğun mətnlər ancaq istiqamətverici xarakter daşıyır. Buna görə də siz göstərilən ədəbiyyatlardan müstəqil istifadə etməyi bacarmalısınız.

 

Müəllif hüquqları

 

Semestr ərzində tələbələrə çatdırılan bütün materiallar onun əqli mülkiyyəti hesab olunduğundan onun icazəsi olmadan digər tələbələrə, müəllimlərə və təhsil sferasından kənar fiziki və hüquqi şəxslərə ötürülə bilməz.

 

 

TƏLƏBƏ NAİLİYYƏTİNİN QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ HAQQINDA TƏLİMAT

 

ADU-nun Elmi şurasının 28 fevral 2024-cü il tarixli

qərarı ilə təsdiq edilmişdir.

 

Semestr ərzində tələbə nailiyyətinin qiymətləndirilməsi

 

−     0 bal - mövzu ilə bağlı heç bir bilik və fəaliyyət yoxdur;

−     1 bal - tələbə keçirilmiş materialı yalnız xatırlayır;

−     2 bal - tələbə keçirilmiş materialı xatırlayır və müəllimin müdaxiləsi ilə bir və ya iki sözlə cavablandırır;

−     3 bal - tələbə keçirilmiş materialı tanış əlamətlərə görə qismən izah edir;

−     4 bal - tələbə keçirilmiş və qismən mənimsədiyi materialdan istifadə edərək məlum yollarla və ya müəllimin verdiyi təlimatlara əsasən yazılı və şifahi tapşırıqları qismən həll edir;

−     5 bal – tələbə keçirilmiş və mənimsədiyi materialdan istifadə edərək müstəqil şəkildə hazırlanmış qaydalara əsasən şifahi və yazılı tapşırıqları orta səviyyədə həll edir;

−     6 bal - tələbə verilən məlumatla öz düşüncələri arasında əlaqə yaradır, cütlərlə və qruplarla iş zamanı yazılı və şifahi ünsiyyət quraraq materialın şərhini verir;

−     7 bal - tələbə keçirilmiş materialın xarekterik əlamətlərini təyin edir, fərqləndirir, mövzunun analitik təhlilini aparır;

−     8 bal - tələbə cavabını planlaşdırıb təşkil edir, cavabını təsdiq etmək üçün fərziyyə irəli sürür, audio-vizual materiallarla keçirilmiş mövzunun strukturunu dəyişir, öyrənmə strategiyalarını və öyrənmə hədəflərini müəyyənləşdirir;

−     9 bal - tələbə keçirilmiş materialla əlaqədar qərarları, yanaşmanı, problemi dəyərləndirir, üstünlükləri və çatışmazlıqlara müstəqil fikir bildirir, İKT-dən istifadə edərək müstəqil öyrənmə modelini təyin edir;

−     10 bal - tələbə keçirilmiş materialla əlaqədar mühakimə xarakterli və tənqidi fikir yürütməklə öz mövqeyini əsaslandırır, innovativ və yaradıcı düşünmə bacarıqlarını İKT-dən yararlanmaqla tətbiq edir, auditoriyadaxili və auditoriyadankənar fəaliyyətlər üzrə öyrənmə hədəflərini əsaslandırır.

 

Yekun imtahanda qiymətləndirmə meyarı üzrə balların hesablanması qaydası

−     0 bal - Suala cavab verməyib.

−     1 bal – Ciddi səhvlərə yol verərək sualı səthi cavablandırıb (yadda saxlamaq (bilik) - hafizəyönümlü).

−     2 bal – Cavabında catışmazlıqlar var, yalnız mövzu ilə bağlı terminləri, anlayışları qeyd edib (yadda saxlamaq (bilik) - hafizəyönümlü).

−     3 bal – Sualı cavablandıran zaman yalnız mövzunun məzmunu ilə bağlı ümumi xarakterli məlumatlar verir (yadda saxlamaq (bilik) - hafizəyönümlü).

−     4 bal - Sualı cavablandıran zaman əlavə nümunələr göstərməklə mövzunun məzmununu öz sözləri ilə qismən təsvir edir (anlamaq - məntiqi təfəkkür).

−     5 bal - Sualı cavablandıran zaman əlavə nümunələr göstərməklə mövzunun məzmununu öz sözləri ilə tam təsvir edir (anlamaq - məntiqi təfəkkür).

−     6 bal – Mövzunun mahiyyətini açıqlayır və müəyyən nəticələr əldə etmək üçün məzmunla bağlı biliklərini praktik tətbiq edir, qoyulmuş problemin həlli yollarını müəyyənləşdirir (tətbiq etmək - məntiqi təfəkkür).

−     7 bal – Mövzunun mahiyyətini açır və qoyulmuş problemin həlli zamanı ümumi xarakterli səhvlərə yol verir (təhlil etmək - məntiqi təfəkkür)

−     8 bal - Mövzunun mahiyyətini  açır, qoyulmuş problemin əhatəli təhlilini verir (təhlil etmək - məntiqi təfəkkür)

−     9 bal - Mövzunun mahiyyətini geniş şəkildə açır, qoyulmuş problem haqqında mühüm qərarlar verir, məsələyə münasibət bildirir və öz mövqeyini hərtərəfli şəkildə əsaslandırır (dəyərləndirmək - tənqidi təfəkkür)

−     10 bal - Mövzunun mahiyyətini dəqiq və hərtərəfli şəkildə açır, qoyulmuş problem haqqında mühüm qərarlar verir, mühakimə xarakterli fikirlər irəli sürür, öz mövqeyini hərtərəfli şəkildə əsaslandır və kreativ yanaşma nümayiş etdirir. (yaratmaq - yaradıcı təfəkkür)